Antoni Gaudi (1852 – 1926)

Een weekje cultuur snuiven in Barcelona en Madrid. Oorspronkelijk had ik Toledo er ook nog bij bedacht maar dat werd een beetje veel. En dat allemaal terwijl ik eigenlijk niets van Spanje moest hebben. Ik associeerde het teveel met de bejaarde ouderen in Benidorm, de hoog geblondeerde ‘Greetjes’ van Torremolinos en de seksende, spuitende en slikkende jongeren in Lloret de Mar.
Alleen Gaudi was interessant vanwege zijn ver doorgevoerde ‘Art Nouveau’ wat in Spanje het ‘Catalaans Modernisme’ wordt genoemd en door het laatste studioalbum van The Alan Parsons Project.
‘La Sagrada Familia for the Lion and the Lamb’
Dat veranderde na een reis door Andalusië in 2011 op zoek naar Moorse invloeden. Sevilla, Granada, Cordoba en meer.
Ik was óm.

Gaudi was een eigenzinnig architect. Zijn stijl is zeer herkenbaar. Het loopt over van de organische elementen. Bij de Sacrada Familia, zijn grootste werk, krijg ik associaties met druipende zandkastelen die we vroeger aan het strand maakten met de kinderen. In 2029 hopen ze klaar te zijn met de bouw waarvan in 1882 de eerste steen is gelegd. Dan is er totaal 147 jaar ( met periodes dat er niets gebeurde) aan gewerkt en dat is voor zo’n kathedraal niet uitzonderlijk lang.

Toen we er ongeveer vijftien jaar geleden waren met de kinderen was de binnenkant nog kaal en stonden er – vanzelfsprekend – alleen pilaren die op bomen leken.
De ‘voorgevel’, de entree nú, met zijn vier torens was klaar en konden we ons erdoor wurmen. Van de ene toren naar de ander.
De achterkant zag er heel anders uit. Veel moderner en ik vroeg mij af waar het moest eindigen. Dat de stijl veranderde kwam door een brand in de crypte in 1936 waarbij de oorspronkelijke tekeningen en modellen werden verwoest.
Nu staan ook aan de 'achterkant' – wat uiteindelijk een zijkant gaat worden – vier torens en is de binnenkant van de basiliek overweldigend. Deze is met spoed enigszins op orde gebracht in verband met een pauselijk bezoek in 2010.

Je waant je op een fantasy -achtige manier klein door de hoogte en meteen ook weer verheven boven het ‘aards gewriemel’. Precies de bedoeling van een ‘Godshuis’, lijkt mij.

Het is de bedoeling dat er achttien torens komen. Die staan voor Jezus, Maria, vier evangelisten en de twaalf apostelen.
Ik vond nog een aardig filmpje op het wereldwijdeweb wat in rap tempo laat zien hoe het zou moeten gaan worden.
Ik hoop dat ik tijd van leven krijg om hem nog eens af te zien.

Verder hebben we Park Güell en de twee huizen: Casa Milà of La Pedrera met zijn wonderlijke ‘dakwerken’ en Casa Batlló bezocht en dat was nog niet eens alles van deze architect.

Het wonder van de architectuur

Van alle kunstvormen ben ik, behalve van muziek ook wel erg gecharmeerd van de architectuur.
De uitspraak van Goethe: ‘Bouwkunst is gestolde muziek’ vind ik prachtig. Zoals muziek heeft ook bouwkunst te maken met compositie, orde, harmonie, ritme en kleur en misschien nog wel meer.
Sinds de komst van de computers die je lekker van die zeer ingewikkelde berekeningen kunt laten verrichten heeft de kunst van de architectuur ook een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Zo denk ik tenminste als leek. Allerlei ingewikkelde overkappingen en schuine wanden kunnen gemakkelijker doorberekend worden op stabiliteit e.d. Je kunt meer verantwoord tot het uiterste gaan.

In New Delhi was ik onder indruk van de Bahai tempel in lotusbloemvorm en ons eigen vernieuwde Centraal Station in Rotterdam vind ik een plaatje



Afgelopen week viel mijn oog op een artist impression van de Dior- winkel in Seoel. Weer heel anders maar die mag er ook zijn. Weer terug naar de florale vormen van de ‘Art Nouveau’ maar dan in een moderner jasje. Prachtig.

Volgende maand naar Barcelona. Dan wil ik me gaan verdiepen in de werken van Antoni Gaudi.
Ooit hebben we ons al eens met de kinderen als slakjes door de Sacrada Familia gedraaid. Eens kijken of ie al opschiet. En er is natuurlijk nog veel meer van Gaudi waar we de vorige keer niet aan toe kwamen.

Oorsprong

Geschreven door Dan Brown in 2017. Van hem heb ik al meerdere boeken gelezen. ( O.a. 'Inferno' ) en het concept is duidelijk.

Voeg theologie, filosofie en kunstgeschiedenis samen in culturele (hoofd) steden; voeg ingrediënten toe zoals een fysieke of mentale bedreiging voor de mensheid et voilà......
Het was weer een pageturner.

Theologie: waar komen we vandaan en waar gaan we naartoe.
In beeld gebracht door een schilderij van Paul Gauguin met de titel: D’où venons-nous? Que sommes-nous? Où allons-nous? (een schilderij wat je van rechts naar links moet ‘lezen’)
Filosofie: William Blake, Winston Churchill en een snufje Nietzsche.
Culturele steden: Bilbao met het Guggenheim, Barcelona met de Sacrada Familia en het Casa Mila en Madrid.
Mentale bedreiging: strijd tussen geloof en wetenschap en Artificiële Intelligentie (Ik herinner me uit een college dat Douglas R. Hofstadter over AI nogal wat heeft geschreven. Daar moet ik me ook eens in verdiepen.)
En natuurlijk: Robert Langdon met een vrouwelijke sidekick.

Edmond Kirsch is futuroloog; hij houdt zich dus bezig met de toekomst en heeft een paar zeer geavanceerde computers ontworpen waarvan één met de naam Winston. Dat die een erg grote rol zou spelen kreeg ik best snel door.
Daarom was de ontknoping niet helemaal een verrassing voor me. De ander computer is de E-wave.
En wat gewoon leuk was: wij zijn, behalve in Bilbao, op al die plekken geweest die hij noemt in zijn boek.
Ik heb zelfs nog een foto (via de spiegel) van de kettinkjes die Gaudi inspireerde voor de Sacrada uit het Casa Milà. Bovenste etage. In dit boek de plaats waar Edmund Kirsch woonde.

Wanneer je thuis bent in de materie is het geen probleem maar anders is het wel handig om wat kreten te kennen zoals o.a. de Turingtest, het Miller-Urey experiment en Abiogenese.
Verder heb ik op het www nog gezocht naar de uitspraak van William Blake die een rol speelt in het boek: ‘De duistere religies hebben afgedaan & het licht der wetenschap straalt.’


Die uitspraak heb ik niet kunnen vinden; wel deze:
‘Kunst is de boom van het leven. Wetenschap is de boom van de dood.’
(Art is the tree of life. Science is the tree of death.)
Die lijkt er behoorlijk tegenin te druisen.

Alfons Mucha

Lang voordat ik Alfons Mucha (Tsjechie 1860-1939) kende was ik al helemaal idolaat van dit soort vrouwvriendelijke prenten. Toen ik 17 was en in de grote stad ging wonen was de eerste plaat die aan mijn muur kwam te hangen iets dergelijks. Ik weet niet meer of het een reproductie van een echte Mucha was of niet. Het was in ieder geval die stijl.
Later ontdekte ik dat het Art Nouveau of Jugendstil was. Nog steeds gaat mijn hart open als ik iets zie uit die periode. Het was een korte maar hevige periode in de kunstgeschiedenis: van ongeveer 1880 – 1920. Volgens de Wikipedia was het een reactie op het vorm vervagende Impressionisme, een stijl die mij trouwens ook aanspreekt net als de Art Deco die erop volgde.
In mijn eigen interieur is niet veel te vinden; sinds kort een Tiffany-lampje in vlindervorm, gekocht via marktplaats. Een paar kaarsenhouders met de seizoenen van Mucha en een koperen vaas die ik voor 5,00 euro kocht op de Rotterdamse rommelmarkt. Het zegt menéér Cathy niet zo veel.
Wat mij het meest aanspreekt is het flamboyante, weelderige met al die golvende lijnen. Veel bloemen en planten die sprookjesachtig aandoen. Het schijnt een optimistisch wereldbeeld weer te geven. Dat spreekt me ook wel aan in deze kille wereld die de eenentwintigste eeuw heet. Ook in de architectuur heeft deze stroming zijn prachtige sporen achtergelaten. Het meest bekend is misschien wel de Sacrada Familia in Barcelona van Gaudi.
In Praag, een mooie stad, is ook nog veel te ontdekken wat dat betreft. In Nederland is het Jan Toorop die iets in deze stijl gedaan heeft voor de slaoliefabriek waardoor het in Nederland de verheffende naam kreeg van slaoliestijl.
Het gekke is dat ik nog niet zo lang geleden ontdekte dat mijn muzikale voorkeur ook uitgaat naar componisten uit deze periode. (Brahms, Dvorak, Rachmaninov, Debussy, Bruch, Grieg, Ravel en Gershwin)
Toen ik dat ontdekte vond ik dat eigenlijk wel maf. Kan het zijn dat je zomaar als uit het niets zo’n voorkeur hebt of onbewust dat kunt ontwikkelen? Van huis uit heb ik niets van dat alles meegekregen. Slechts Deo Cantemus.
Vaak ben Ik zelf mijn grootste raadsel.